AMAÇ:
Bu Yönetmeliğin amacı; 2 nci madde kapsamındaki tüm sağlık kurumlarında, hasta ve çalışan güvenliği için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam sağlanmasına, hizmet sunumunda kalitenin artırılmasına, sağlık kurumunda hasta ve çalışanlar için muhtemel risklerin belirlenmesine, bu risklerin giderilmesi için uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesine ve hizmet içi eğitimler ile güvenli hizmet sunumu ve güvenli çalışma ortamının sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik usul ve esasları düzenlemektir.
TEMEL ESAS:
Bu Yönetmelik kapsamındaki sağlık kurumları; bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda uygulama yapmak, hasta ve çalışan güvenliğini sağlamaya yönelik gerekli faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla, kendi iç düzenlemelerini yapmak ve tedbirleri almakla yükümlüdür. Sağlık kurumları, hasta ve çalışan güvenliğine ilişkin tedbirleri alırken ve düzenlemeleri yaparken Daire Başkanlığınca hazırlanan ve Bakanlığın resmî internet sayfasında yayımlanan Hizmet Kalite Standartlarını esas alır.
ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI:
a) Çalışan güvenliği programının hazırlanması,
b) Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması,
c) Engelli çalışanlara yönelik düzenlemelerin yapılması,
ç) Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması,
d) Çalışanlara yönelik fiziksel saldırıların önlenmesine yönelik düzenleme yapılması,
hususlarında gerekli tedbirleri alır ve düzenlemeleri yapar.
Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Genelge
a) Çalışan hakları ve güvenliği birimi
b) Beyaz kod uygulaması
c) Beyaz kod bildirim süreci
d) Risk değerlendirmesi ve güvenlik tedbirleri
e) Çalışanların eğitimi
f) Hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesi
hizmetten çekilme
g) Bildirim süreci ve hukuki yardımı
BEYAZ KOD
Sağlık personelinin, hizmet sunumu esnasında hasta, hasta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelebilecek olası kavga, taciz, hırsızlık, fiziksel saldırı ve tehdit durumlarında güvenlik personelinin ve Beyaz Kod ekibinin en hızlı biçimde durumdan haberdar edilmesi ve olay yerine yönlendirilmesini sağlamaktır.
Yönetim taciz, her türlü saldırı, sabotaj ve hırsızlık risklerine karşı gerekli tüm önlemleri alır, güvenlik personeli bu risklerin oluşması durumunda gerekli müdahaleyi yapar.
Hırsızlık ve sabotaj durumuna karşı hastanenin tüm birimleri düzenli olarak dolaşılarak güvenlik sağlanır.
OLAYIN GERÇEKLEŞMESİ
Herhangi bir saldırı durumunda;
● Bulunduğunuz bölümden 1111 tuşlayarak Beyaz Kod
uygulamasını başlatabilirsiniz.
● Ekip üyeleri ve güvenlik görevlisi olay yerine en geç 3 dakika
içerisinde intikal etmelidir.
● Olay yerine ulaşan ekip üyeleri, sağlık personelinin ve ortamın
güvenliğini sağladıktan sonra ilgili kişinin eylemine son verir.
Ekip üyeleri hastane yönetimini acilen bilgilendirir. Olay yerini ve delilleri muhafaza eder, genel kolluk kuvvetlerine bilgi verir (155 polis imdat) ve destek ister. Olay yeri kamera kayıtları gerektiğinde veya adli mercilerin talep etmesi durumunda vermek üzere yedeklenir. Güvenlik personeli olay mahallindeki suç aletlerini dokunulmadan muhafaza eder, gerekli ise bölgeyi güvenlik şeridi ile çembere alır ve oradaki güvenliği artırarak en iyi şekilde koruma sağlar.
● Güvenlik personeli ve ekip üyeleri genel kolluk kuvvetleri bölgeye intikal ettikten sonra kolluk kuvvetlerine yardımcı olur, olayları ilgili kişilere gördüğü kadarıyla aktarır, gerekirse savcılıkta ifade verir ve
şahitlik yapar.
● Yaşanan olumsuzluğun gelişimine göre pembe kod veya mavi kod çağrısı da yapılabilir
● Olaydan haberdar edilen Beyaz Kod Ekibi, olaya maruz kalan personele gerekli bilgilendirmeleri yapar ve psikolososyal destek sağlar.
● Beyaz Koda maruz kalan personel için Beyaz Kod ekibi
tarafından Beyaz Kod tutanağı doldurulur.
● Olay esnasında mağdur personel tarafından Beyaz Kod Olay Tutanağı doldurulur. Tutanakta olay yeri, tarihi ve saati, şüpheli bilgileri (T.C. Kimlik numarası, varsa telefon bilgisi ve adres bilgisi), şüpheli ismi belli değil ise eşkâli (uzun saçlı, kısa boylu vb.), olay esnasında ne yaşandı ve söylendi ise açık bir dille olduğu gibi yazılır. Olayın imza altına alındığı tarih ve saat, mağdur personelin Adı Soyadı, Ünvanı, T.C. Kimlik numarası, telefon bilgisi, e-posta adresi ve imzası zorunlu bilgi olarak formda yer alır. Tanıkların ise adı soyadı, ünvanı, T.C. Kimlik numarası,
telefon bilgisi ve yukarıdaki olayı okudum şahidim ibaresi formda yer alır.
● Mağdur personele İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Hukuki Yardım sağlanabilmesi için Hukuki Yardım Talebi Formu doldurularak imzalanır (ediyorum/etmiyorum).
● Mağdur personel İl Sağlık Müdürlüğü Beyaz Kod İl Koordinatörlüğü (Hukuk Bürosu) ile bilgi paylaşımı yapacağından Kişisel Veri Paylaşımı Bilgilendirme Formu imzalattırılır.
● Var ise olay ile ilgili delil olarak kullanılabilecek belgeler eklenir. (Tutanak, Darp raporu, Alkol testi vb.)
● Bu formlar ile personelin şikayetine bakılmaksızın kurum adına Beyaz Kod birimi tarafından suç duyurusunda bulunulur
MOBBİNG
● İşyerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen , belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine ve sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
● Mobbing, psikolojik tacizdir.
● Kurumda karşılaşılan her türlü olumsuz davranış, psikolojik taciz olarak algılanmamalıdır. Psikolojik tacizden söz
edilebilmesi için, sergilenen olumsuz davranışların bazı unsurları içermesi gereklidir.
MOBBİNG UNSURLARI
● Üstler tarafından astlarına uygulanabileceği gibi, astları tarafından üstlerine de uygulanabilir ya da eşitler arasında gerçekleşebilir.
● Sistemli bir şekilde yapılmalıdır.
● Süreklilik kazanmış bir sıklıkla tekrarlanmalıdır.
● Kasıtlı yapılmalıdır.
● Yıldırma, pasifize etme ve işten uzaklaştırma amacında olmalıdır.
● Mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya sağlığındazarar ortaya çıkmalıdır.
● Kişiye yönelik olumsuz tutum ve davranışlar gizli veya açıkolabilir.
● İşyerinde gerçekleşmelidir.
MOBBİNG NASIL UYGULANIR
● Kişiye yetenek ve becerilerinin çok altında veya uzmanlık alanına girmeyen işler verilir.
● İşle ilgili tüm önerileri reddedilir.
● Geliş gidiş saatleri, telefon konuşmaları,çay kahve molaları ayrıntılı olarak kontrol edilir.
● Sürekli eleştirilir veya küçümsenir.
● İşle ilgili önemli gelişme ve haberlerin dışında bırakılır.
● Arkasından çeşitli söylentiler çıkartılır.
MOBBİNG YÖNTEMLERİ NELERDİR
1. Kişinin kendini göstermesinin ve sağlıklı iletişim kurmasının engellenmesi: Sık sık sözünüz kesilir, yaptığınız iş sürekli olarak olumsuz eleştirilir. Jest ve bakışlarla rahatsızlık verilir. Tehdide kadar uzar.
2. Sosyal ilişkilere saldırı:Sosyal ortamdan tecrit edilmesine çalışılır. Her türlü ilişki kesilir, kişi yokmuş gibi davranılır.
3. İtibar ve Şöhrete saldırı: Sürekli dedikodu üretilir. İmajınız zedelenmeye ve böylece güvenirliliğinizin yitirilmesine çabalanır.
4.Kişinin yaşam standartları ve mesleki konumuna yönelik saldırı: Yetenek ve birikimlerinizle orantısız işler verilir. Sürekli iş değişikliği yapılır.
5.Kişinin sağlığına yönelik saldırı: Fiziksel olarak kaldıramayacağınız yoğunlukta işler yaptırılır.
Birinci Derece Mobbing
● Ağlama
● Zaman zaman uyku bozuklukları
● Alınganlık
● Konsantrasyon bozukluğu
İkinci Derece Mobbing
● Yüksek tansiyon
● Kalıcı uyku bozuklukları
● Mide bağırsak sorunları
● Konsantrasyon bozuklukları
● Aşırı kilo alma veya verme
Üçüncü Derece Mobbing
•Şiddetli depresyon
•Panik ataklar
•Kalp krizleri
•Diğer ciddi hastalıklar
•Kazalar
•İntihar girişimleri
•Üçüncü bir kişiye yönelik şiddet
Mobbingle Başa Çıkma Yolları Ve Çözüm Teknikleri
Mobbingin öncelikle bilgilenme ve tüm çalışanların seminerler, yayınlar, makaleler ve tartışma toplantıları ile bilgilendirilmesi gerektiğini mobbingin ortaya çıkmasının ardından da mağdurun desteklenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
ŞİDDET
• Sağlık kurumlarındaki şiddet; “hasta, hasta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk oluşturan; tehdit davranışı, sözel tehdit,fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durum” olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında çalışmanın,diğer iş yerlerine göre şiddete uğrama yönünden 16 kat daha riskli olduğu
belirtilmiştir.
• En yüksek şiddete maruz kalınan yerler en yüksek oranla acil servisler olarak bulunmuştur. Bu oranı yataklı servisler izlemektedir.
ŞİDDETE YOL AÇAN FAKTÖRLER
• Sağlık çalışanlarının sıkıntılı, ıstıraplı, aciz kişilerle doğrudan iletişim kurmasının gerekmesi
• Acil servislerde gerek hizmet alanlar gerekse hizmet verenler açısından stresin yüksek olması
• Uzun bekleme süreleri
• Çalışan personel sayısının az olması veya bazı saatlerde azalması
• Çalışılan ortamın aşırı kalabalık olması
ŞİDDETE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
● Kilitli kapılar,
● Alarm sistemi,
● Kapalı devre kamera,
● Elektronik kapılar,
● Özel gözlem/izolasyon odaları,
● Güvenlik personeli bulundurmak,
● Kör alanlara ayna koymak vb gibi yöntemler kullanılmalıdır.
ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
- Çalışanların görüşleri alınmalı ve değerlendirilmelidir.
- Çalışanların görüşlerini bildirmeleri için görülebilir yerlerde öneri istek kutuları ve intranet üzerinden yapılır. Tüm birimlerde görüş öneri formları bulunmaktadır. Bildirilen tüm görüşler kalite yönetim direktörü, çalışan güvenliği komitesinden bir temsilci ve üst yönetimden bir kişinin yer aldığı ekiple her ay değerlendirilir. Değerlendirmeler sonrası iyileştirme çalışmaları yapılır.
- Çalışanlar bu formları Kalite Yönetim Birimine elden de iletebilirler.
- Bu durumlarda Kalite Yönetim Direktörü konuların günlük olarak acili yetini belirler ve gerekli hallerde ilgililere ulaşarak değerlendirmeler yapar. Acil durumlar dışında değerlendirmeler aylık yapılır. Değerlendirme sonucunda ilgili birimlere iyileştirme talep ediliyor.
- Kutulara atılan görüş öneriler için cevaplama zorunluluğu yoktur.